Dünya üzerinde pek çok az canlı tipi var. Bu canlı çeşitleri ortasında çiçekler de yer alıyor. Çin’de Hengduan dağlarının eteklerinde de bu türlü ender bir çiçek tipi yaşıyor. Fritillaria ismi verilen bu çiçek, parlak sarı renkli yapraklarıyla tanınıyor.
Çiçeğin en değerli doğal düşmanı ise beşerler. Klasik tıp için daima olarak toplanan bu bitki, ticari gayeli toplayıcılığın da artmasıyla birlikte kendine yeni bir savunma düzeneği geliştirdi. Daha güç fark edilen gri ve kahverengi yapraklar açmaya başladı.
İnsanlardan korunmak için
Bilim insanları, binlerce yıldır ilaç imali için toplanan bu çiçeklerin insanlardan korunma emeliyle bu türlü bir evrim geçirdiğini açıkladı. Araştırmacılara nazaran bitki, üzerinde büyüdüğü kayaların rengiyle yapraklarının rengini eşleştirerek kamuflaj sağlıyor.
Çin Bilimler Akademisi Kunming Botanik Enstitüsü’nden Dr. Yang Niu, “İncelediğimiz başka kamufle edilmiş bitkiler üzere, Fritillaria delavayi’nin de otobur hayvanlara karşı kendini korumak için evrimleştiğini düşündük, lakin onu tehdit eden bir hayvan bulamadık.Sonra bunun nedeninin beşerler olduğunu anladık” dedi.
Kunming Botanik Enstitüsü ve İngiliz Exeter Üniversitesi’nin yaptığı çalışmada, farklı çeşitteki bitkilerin dağ ortamlarına ne kadar yakın olduğunu ve onları toplamanın kolaylığını ölçtü. Hasatın boyutunu tahminlemede lokal halkın deneyimlerinden de faydalanan araştırmacılar, kamufle bitkileri toplamanın daha çok vakit aldığını keşfetti. Daha güzel kamufle olan bitkilerin daha yüksek hayatta kalma talihi olduğu keşfedildi.
Beş yılda bir açıyor
Bitki zati ender bulunan bir tıp olsa da çiçek açması daha da az görülen bir olay. Çünkü Fritillaria delavayi olarak isimlendirilen bitki, 5 yılda bir Haziran ayında çiçek açıyor. Bitkinin soğanı 2000 yıldır Çin tıbbında kendine yer buluyor.
Exeter Üniversitesi’nden Profesör Martin Stevens, “İnsanların yırtıcı tabiattaki canlıların yansısı üzerinde nasıl bu kadar direkt ve dramatik bir tesire sahip olabileceğini görmek sahiden şaşırtan. Pek çok bitki, onları yiyebilecek otçullardan saklanmak için evrimleşiyor, fakat burada insan toplayıcılara reaksiyon olarak gelişen kamuflaj görüyoruz.İnsanların öteki bitki cinslerinde savunma stratejilerinin evrimini yönlendirmesi mümkündür, lakin şaşırtan bir biçimde çok az araştırma bunu inceledi” açıklamasını yaptı.
