Göbek deliği aslında bir yara izidir. Çabucak çabucak herkesin en eski yara izi olan göbek deliği, -bildiğiniz gibi- dünyaya geldiğimiz anda kesilen göbek kordonunun arkasında bıraktığı bir izdir.
Anne karnında bebeğin muhtaçlık duyduğu besinler ve oksijen bu kordon sayesinde aktarılır. Dünyaya gelen bebeğin organları gereğince büyüdüğü için artık göbek kordonuna muhtaçlık kalmaz. Göbek bağı daha sonra bir yara kabuğu üzere kurur ve birkaç günün akabinde zaten düşer.
Peki göbek deliğinin biçimini ne belirler?
Çoğu kişinin göbek deliği çukur halindedir, tümsek formunda olanlar da yaygındır fakat form farklılığı çok daha fazladır. Bu farklılığının oluşmasını belirleyen faktörler ortasında göbek deliğinin kesilme biçimi ve uzunluğu tesirli olsa da asıl neden daha farklıdır.
Eğer kesme sonrasındaki yara dokusu fazlaysa tümsek formundaki göbek deliğinin görülme mümkünlüğü artar. Yara kaynarken göbek bağının kıymetli bir kısmı dışa döner ve böylelikle tümsek biçimi oluşur.
Dışa çıkık göbek deliği, nadiren de olsa göbek fıtığına(umbilical hernia) neden olabilir.
Genellikle erken doğumlarda ortaya çıkan bu durum, karın kaslarının gereğince gelişmemesinden dolayı bağırsakların bu kasları itmesi sonucunda göbek yakınında bir şişmeye neden olur. Çoklukla üç dört yılda tabiatıyla iner, cerrahi müdahaleye gerek kalmaz.
Göbek granülomu adlı bir öteki sorun ise daha yaygın görülür. Kordon kesildikten sonraki birkaç gün içinde göbek deliğinde bir deri kesimi şişmiş halde ortaya çıkar. Akıntı halinde, sarımtırak bir doku büyümesi görülür. Granülom denen bu yapı; ağsı hücreler ve damarlardan meydana gelir. Hudut dokusu içermediği için bir ağrıya neden olmaz. Vakitle sertleşir ve göbek deliğinin içinde bir bilye varmış üzere bir görünüme neden olur.
Doğumda göbek kordonunun olduğu kısımda, kese biçiminde bir karın duvarı açıklığı da görülebilir.
Nedeni karın duvarının eksik gelişmesidir. Omfalosel denen bu hastalıkta bağırsaklar, karaciğerin bir kısmı beden dışına çıkmaktadır. 4200 bebekte 1 görülmektedir.
Çukur göbek delikleri, hamilelik esnasında dışa çıkık bir hale dönüşebilir.
Anne karnındaki bebek süratle büyürken göbeği dışa hakikat ittiği için göbeğin dışa taşmasına neden olur. Doğumdan sonra göbek deliği tekrar eski haline döner.
Göbek deliği her ne kadar kirli bir bölge olsa da temizlenirken antibakteriyel eserlerin kullanılması önerilmez.
Giysilerimizden çıkan tüylerin, kirlerin, meyyit deri hücrelerinin burada birikmesi her ne kadar makûs bir imaja neden olsa da bu bölgeyi sabunlu suyla yıkamak daha sağlıklıdır. Göbek deliğinde yararlı bakterilerin sayısı da bir epey fazladır, bunlar dışarıdaki mikroplara karşı bizi korur. Hatta bu faydalı bakterilerle yapılan 11 farklı peynir çeşidi de bulunmaktadır.
Kaynaklar: Pennsylvania State University, West Texas A&M University, Cornell University
