Piyangodan yüklü bir para çıktığında insanın sadece finansal durumu değil politik tercihleri de değişebiliyor.
ABD’nin Güney Carolina eyaletinde bir kişi Mega Millions adlı loto biletinden 1,6 milyar dolar ödül kazandı. Bu, Amerikan tarihinin en büyük ikramiyesi oldu.
Bu para, kazanan kişi açısından birçok şeyi değiştirecektir. Buna kişinin siyasi görüşleri de dahil olabilir.
İngiltere’de şans oyunlarında kazananlar üzerine yapılan ve 2014’te yayınlanan bir araştırmada, bu kişilerin piyango kazandıktan sonra sağa kaydığı görüldü.
25 binden fazla kişinin incelendiği araştırmada, 1996 – 2009 yılları arasında piyangoda kazananların siyasi tercihlerindeki değişimler gözlendi.
Katılımcıların 4277’si piyangoda kazanmış, daha önce siyasi görüşlerini bildirmiş insanlardı. Bu kişiler görüşlerini 1’den 7’ye kadar olan sayılarla açıklamıştı. 1 soldaki İşçi Partisi’ne, 7 ise sağdaki Muhafazakar Parti’ye kuvvetli bir desteği ifade ediyordu.
Piyangoda 500 sterlin (645 dolar) kazanmış olmak, kişilerin görüşlerinde 0,13 puan düzeyinde sağa kaymalarına neden oluyor, spektrumda Muhafazakar yöne doğru yüzde 2 oranında bir kayma anlamına geliyordu.
Bu değişim büyük görülmeyebilir. Ancak kişinin siyasi tercihlerini etkileyen eğitim gibi diğer faktörlerle kıyaslandığında önemlidir. Ayrıca lotoda kazanılan para miktarı arttıkça sağa kayma derecesi de artar.
Daha fazla para sahibi olma ile siyasi bakımdan daha sağda yer alma arasında bir bağlantı olduğu biliniyor. Ancak bunu insanların hangi değerlerle yetiştirildiğinden ve içinde bulundukları sosyal çevrelerden ayırmak zordur.
Piyangoda kazananlara ilişkin veriler, banka hesabına giren toplu paranın, kişinin geçmişinden ve önceki fikirlerinden bağımsız olarak, siyasi görüşlerinde önemli bir değişime neden olduğunu gösteriyor.
Bu insanların neden sağa kaydığı bilinmiyor. O parayı hak etmiş olma duygusuna kapılmaları etkenlerden biri olabilir.
“Çalışıp kazanılan para konusunda insanlarda hak ederek kazanmış olma duygusu doğduğunu biliyorduk. Ama piyangoda elde edilen paranın da aynı etkiyi doğuracağını tahmin etmiyorduk” diyor Warwick İşletme Fakültesi’nde araştırma sonuçlarını kaleme alan davranış uzmanı Nattavudh Powdthavee.
Paraya karşı bu tutum geliştiği için, piyangoyu kazananlar vergi yoluyla bu paranın bir kısmına el konulup yeniden dağıtılmasına sıcak bakmıyorlar.
ABD’de yapılan araştırmalar da piyango kazananların, servetin vergi yoluyla yeniden dağıtılması politikasını destekleme ihtimalinin çok daha düşük olduğunu gösteriyor.
Bu veriler, insanların siyasi görüşlerinin sandığımızdan daha kaygan olabileceğine işaret ediyor.
“Siyasi tercihler konusunda araştırma yapanlar, bu tercihlerin neredeyse yaradılıştan itibaren aynı kaldığına, insanların yetişme sürecinde güçlü siyasi inançlar edindiklerine inanıyor” diyor Powdthavee.
