İçindekiler
İlkbahar, yaz, sonbahar ve kış… Mevsimler insanlar için farklı anlamlar, farklı mutluluklar veya hüzünler içerebilir. Örneğin kimi insan kış mevsimini, soğuğu ve karanlığı daha çok severken kimi insan ise yaz mevsimini, sıcaklığı ve aydınlığı sever. İnsanların mevsimlerde gördüğü duygusal şeyler farklıdır. Peki mevsimler nasıl oluşur? Bilimsel açıdan oldukça basit fakat üzerine düşünüldüğü zaman da oldukça büyüleyici bir durumdur mevsimlerin oluşması. Bazı ülkeler çoğunlukla 2 mevsim tek yaşarken bazı ülkeler de 4 mevsimi birden yaşıyor. Bu yazımızda mevsimler ile ilgili merak edilenleri cevaplayacak, mevsimlerin oluşmasından farklı coğrafyalarda farklı seyretmesine kadar geniş bir pencereden mevsimleri işleyeceğiz.
Mevsimler Nasıl Oluşur?
Mevsimler, Dünya’nın Güneş etrafında dönmesi sonucu oluşur. Oldukça basit görünen bu tanımın altında aslında müthiş bir bilim yatıyor. Hatta büyüleyici demek daha doğru.
Dünya, Güneş’in etrafında turlarken belli bir açı oluşturur. Mevsimler ise bu açıya göre ortaya çıkar. Güneşe yakın olan kısımlar yazı yaşarken bazı kısımlar ise süre zarfında soğuktan donuyor. Yani mevsimlerim oluşması tamamen Güneş’in hareketleri ve dünyanın eksen eğikliği ile alakalıdır. Bu noktada farklı mevsimler birbirinden farklı özellikler gösterir. Gelin mevsimlerin kendilerine özgü özelliklerini inceleyelim.
İlkbahar Mevsimi
İlkbahar, kış ile yaz arasındaki bir mevsimdir. Dünya kıştan çıkıp Güneş’e daha da yakınlaşır. Havalar ısınmaya, bitkiler çiçek açmaya başlar. Mart, Nisan ve Mayıs aylarını kapsar. Bol miktarda yağışın olduğu bu mevsim birçok insan için oldukça romantik görüntülere sahne oluyor.
Yaz Mevsimi
Yaz, sıcaklığın bazen kavurucu olduğu, özellikle çalışanlar için zorlu geçen bir ay. Ülkemizde de Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları oldukça sıcak geçer. Fakat yine de bazı ülkelere nazaran yaşanabilir seviyededir.
Yaz mevsimi tarıma oldukça elverişlidir. Güneş ışıkların bol bol yeryüzüne ulaştığı bu mevsimde tarım için gereken en önemli şeyler sağlanmış oluyor. İyi bir sulama ile bol güneş ışığının etkilerini kolayca görebilirsiniz.
Sonbahar Mevsimi
Sonbahar, yaz sonrası ortaya çıkan mevsimdir. Anadolu’da Güz olarak da bilinir. Eylül, Ekim ve Kasım aylarını kapsar. Bu mevsimde gündüzler kısalıp geceler uzar. Dünya Güneş’ten uzaklaştığı için havalar serinlemeye başlar. Ağaç yaprakları sararır ve dökülür. Aslında sonbahar mevsiminin en karakteristik özelliği budur.
Mevsimler ve İklim İlişkisi
4 mevsimi ve özelliklerini kolayca sayabiliriz. Fakat mevsimler doğrudan iklim ile ilgilidir. Örneğin ülkemizin iklimi sebebiyle 4 mevsim birden yaşanabilir. Bazı coğrafyalarda ise yıl boyu tek mevsimin yaşandığı bir oluyor. Peki iklim nedir? Gelin bu soruya cevap arayalım.
İklim, belli bir coğrafyada gerçekleşen uzun süreli hava olaylarıdır. Genelde o coğrafyanın kaderini, ticaretini, yaşama standartlarını doğrudan etkiler. İnsanlar iklimlere adapte olur ve hayatlarını iklimin onlara verdiği serbestlikler ölçüsünde yaşar. Hatta bazı bilim insanlarına göre iklim doğrudan doğruya kişinin karakteri üzerinde etkilidir.
Sıcak iklim insanları genelde daha cana yakın, daha günü kurtarmaya çalışan insanlardan oluşur. Brezilya gibi ülkelerin dans ve eğlence kültürlerinin bu denli karakteristik olmasında iklimin etkisi olduğu savunuluyor. Soğuk iklim ise insanı da serleştirir. Hayatta kalma adına birçok farklı yol deneyen bu insanlar kimilerine göre daha yürekli ve güçlü olur. Ilıman iklim insanı ise bu ayrımda biraz daha ortada bulunur. Her ne kadar kısmen gerçek yaşam ile ilişkilendirebilsek de iklimin davranışlar üzerindeki etkileri genel anlamda hala üzerinde tartışmaların yapıldığı bir konu. İnsanların yaşamını hemen her yönüyle etkileyen iklim ve mevsimler üzerine uzun uzun bilimsel konuşmaların yapılabileceği önemli konuların başında geliyor.
