Dünya üzerinde insanların düşündüğünün çok daha üzerinde, 20 binden fazla arı tipi olduğu düşünülüyor fakat bu çeşitlerin nasıl dağıldığını tam olarak anlamak biraz güç. Şimdiyse yeni bir çalışma yayınlayan bilim insanları, tabiatın en kıymetli polen taşıyıcılarından birinin çeşitliliğini birinci defa haritalayarak arıları müdafaaya yönelik dev bir adım attılar.
Böcek ilacı kullanımı ve iklim değişikliği üzere insan faaliyetleri nedeniyle dünyadaki arı popülasyonlarının risk altında olduğu biliniyor. Bu sebeple arı tiplerinin dağılımını anlamak ve hangi cinslerin hangi ekosisteme bağlı olduğunu bilmek, muhafaza ve popülasyonlardaki düşüşü önlemek için büyük değer arz ediyor.
Dünyadaki arı çeşitliliğini gösteren harita:
Çalışma kapsamında arı cinslerinin dünya genelindeki kapsamlı dağılım listesi ile yaklaşık 6 milyon halka açık arı kaydını kullanan milletlerarası bir araştırma takımı, global arı çeşitliliğini haritalandırmayı başardı.
Olağan koşullarda birçok bitki ve hayvan tropik bölgelere gerçek gidildikçe daha yüksek, kutuplara gerçek gidildikçe ise daha düşük biyoçeşitliliğin olduğu bir modeli takip ediyor. Arılar ise bu kuralın bir istisnası üzere görünüyor. Yani kutuplara hakikat daha az çeşit varken, ekvator yakınlarında da çeşitlilik azalıyor. Arıların daha az olduğu bölgelerde ise eşek arısı, hamamböceği yahut güve üzere alternatif polen taşıyıcılarda artış görülüyor.
Türkiye, arı çeşitliliğinin en yüksek olduğu bölgelerden biri:
Yapılan çalışmanın bilgileri, arıların tropikal bölgelere nazaran çölleri ve ılıman ortamları tercih ettiğini gösteriyor. Bunun nedeni ise ağaçların, arılara alçaktaki bitki ve çiçeklere kıyasla daha az besin kaynağı sağlaması olarak açıklanıyor. Bununla birlikte nemin, polen kaynaklarına ziyan vermesi de dağılımda kıymetli rol oynuyor.
Bu noktada ekvatoral iklimden uzakta konumlanan Türkiye, arı çeşitliliğinin en yüksek olduğu bölgelerin başında geliyor. Bahis hakkında konuşan çalışmanın müelliflerinden John Ascher, “Birleşik Devletler, açık orta en fazla arı çeşidine sahip fakat Afrika kıtasında ve Orta Doğu’da da yüksek düzeylerde keşfedilmemiş çeşitliliğin geniş alanlar var; tropik bölgelerden daha fazla” dedi.
Çalışmada arıların dünyadaki en değerli polen taşıyıcılardan biri olduğuna dikkat çekilirken bu çeşitler ortadan kaybolursa bitkilerin, mahsullerin ve potansiyel olarak tüm ekosistemlerin domino tesiriyle kaybolacağına vurgu yapıldı.