NASA’nın 70’li yıllarda uzaya fırlattığı iki Voyager sondası, günümüzde dış Güneş Sistemi’nde, yıldızlararası uzayda geziniyor. Fırlatmanın üzerinden 40 yılı aşkın bir mühlet geçmesine karşın sondalar hâlâ yeni keşifler yapıyor. En son bulguları ise Güneşin kozmik ışınlarından güç alan yeni bir elektron patlaması cinsinin keşfi oldu.
Patlamalar, Güneş’ten gelen şok dalgaları tarafından itilen, ışık suratına yakın süratlerde hareket eden elektronlardan oluşuyor. Mevzu hakkında konuşan çalışmanın muharrirlerinden Profesör Don Gurnett, yaptığı açıklamada “Şok dalgalarının parçacıkları hızlandırdığı fikri yeni değil. [Ama] onu yeni bir diyarda tespit ettik: Emsal süreçlerin gözlemlendiği Güneş rüzgarından çok farklı olan yıldızlararası ortam” sözlerini kullandı.
Yesyeni bir buluş:
Elektron patlamalarının birinci basamağı, taçküre kütle atımıyla gerçekleşir. Bu Güneş patlamaları, büyük ölçüde çok sıcak plazmayı uzaya fırlatır ve Güneş Sistemi’nden dışarıya hakikat hareket eden şok dalgaları yaratır. Ortaya çıkan elektron patlaması ise şok dalgasından bile daha süratli olur.
Iowa Üniversitesi’nin yayınında, “Fizikçiler, yıldızlararası ortamdaki bu elektronların şok dalgasının kenarındaki güçlendirilmiş bir manyetik alandan yansıtıldığına ve akabinde şok dalgasının hareketiyle hızlandırıldığına inanıyor” tabirleri kullanıldı.
Bilim insanları, yıldızlararasındaki boşlukta bu şok dalgalarını birinci kere gözlemledi. Bu başarıda büyük rol oynayan Voyager sondaları, Dünya’dan çok uzağa, hatta Güneş Sistemi’nin dışına kadar gittiği için bu dalgaları tespit edebildi.
1977’de fırlatılan Voyager 1 şu anda Güneş’ten yaklaşık 22,7 milyar kilometre uzakta, Voyager 2 ise yıldızımızdan yaklaşık 18,7 milyar kilometre uzakta bulunuyor. Bu aralıkların aklınızda canlandırabilmeniz için Güneş ile Dünya ortasındaki aranın kabaca 150 milyon kilometre olduğunu hatırlatalım.