Yeni bir çalışmada araştırmacılar, bir çeşit beyaz kan hücresi olan sitotoksik T lenfosit hücrenin (CTL), patojenlere ulaşmak için tıpkı acil durum araçlarının yolunu açan bir kar küreme aracı üzere doku içinden tünel kazabildiğini gösterdiler.
Araştırmacıların “seri katiller” olarak tanımladığı CTL’ler, beden içerisinde gezerek problemli hücreleri araması ve bulunan bu enfekte olmuş, kanserli ya da başka hasarlı hücreleri yok etmesiyle biliniyor. CTL’lerin aradığı gaye hücrelerin sayısı bir hastalığın ya da enfeksiyonun başlangıcında düşüktür, bu nedenle CTL’nin süratli tespit yeteneği, tesirli bir bağışıklık için değer taşıyor.
T hücreleri, doku yüzeyinde nasıl hareket ediyor?
Almanya’daki Saarland Üniversitesi’nden bilim insanlarının yürüttüğü bu çalışma, kimi CTL’lerin, dokuların kıymetli bir bileşeni olan hücre dışı matris (ECM) aracılığıyla kanallar oluştururken yavaş hareket ettiğini gösteriyor. Temel olarak kolajen ismi verilen proteinlerden oluşan ECM, neredeyse tüm hücresel fonksiyonlarda kıymetli bir rol oynuyor.
Bu noktada çalışmanın muharrirlerinden Heiko Rieger, “Kolajen ağlarında bağışıklık hücrelerinin göçünü ve etkileşimlerini anlamak, bağışıklık reaksiyonunun altında yatan detayları ortaya çıkarmak ve tesirli tedavi stratejileri geliştirmek için çok önemlidir” diyor.
Çalışma kapsamında grup, hücre dışı matrisin bir modelini oluşturmak için ineklerden alınan kolajen kullandı ve daha sonra insan CTL’lerinin bu matris boyunca nasıl ilerlediğini gözlemledi. Yapılan deneyler, T hücrelerinin bu tüneller aracılığıyla birbirini takip ettiğini gösterdi. Bu noktada üstteki animasyonda da görebileceğiniz üzere yollar bir kez oluşturulduktan sonra öbür hücreler daha süratli bir halde hareket edebiliyor.
Elbette, bu keşfin şimdilik kolaylaştırılmış bir modelde gerçekleştiğini ve gerçek insan bağ dokusunun çok daha karmaşık dünyası için şimdi kesin bir sonuca ulaşılmadığını da unutmamak gerekiyor. Çalışmanın sonuçları Biophysical Journal’da yayınlandı.